اثر روش های مختلف پیش تیمار بذر روی برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی سویا تحت تنش کم آبی

این پژوهش در سال 1388 برای ارزیابی اثر روش های مختلف پیش تیمار بذر روی برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی سویا در شرایط متفاوت تامین آب انجام پذیرفت. تیمارها شامل پیش تیمار با آب، محلول های دی هیدرو فسفات پتاسیم و نیترات پتاسیم در دمای 15 درجه سانتی گراد و بدون پیش تیمار (شاهد) بود. آزمون های آزمایشگاهی در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1388 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. نتایج نشان داد که درصد جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه های حاصل از بذرهای پیش تیمار نشده بیشتر از بذرهای پیش تیمار شده می باشد. پیش تیمار آبی هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر را نسبت به سایر تیمارها کاهش داد. آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز اجرا شد. تیمارهای آبیاری (1 i، 2i و 3 i: به ترتیب آبیاری بعد از 70، 110 و150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a) و روش های پیش تیمار به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرار گرفتند. تجزیه داده های مزرعه ای نشان داد که درصد سبز شدن گیاهچه های حاصل از بذرهای پیش تیمار نشده به طور معنی داری بیشتر از بذرهای پیش تیمار شده است. میانگین مدت سبز شدن بر اثر پیش تیمارهای آبی، دی هیدروفسفات پتاسیم و نیترات پتاسیم افزایش یافت. در نتیجه، کمترین پوشش سبز و شاخص سطح برگ از بذرهای پیش تیمار شده با نیترات پتاسیم حاصل شد. اگرچه تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد تک بوته به طور معنی داری بر اثر پیش تیمار بهبود یافت، اثر پیش تیمار روی شاخص کلروفیل برگ، دوره پر شدن دانه، سرعت پر شدن دانه، حداکثر وزن دانه، وزن هـزار دانه، عمـلکرد بیولوژیـک، عمـلکرد دانـه در واحـد سطح، شاخص برداشت، درصد روغن و پروتئین و عملکرد روغن و پروتئین معنی دار نبود. به طور کلی، پیش تیمار بذر اثر مثبتی بر عملکرد مزرعه ای سویا نداشت. عملکرد دانه تحت 3 i (محدودیت شدید آب) 32/ 29 درصد کمتر از 1 i (آبیاری مطلوب) بود. اما این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. تیمارهای آبیاری اثر معنی داری روی سرعت پر شدن دانه، حداکثر وزن دانه، عملکرد دانه، اجزای عملکرد، درصد روغن و پروتئین و عملکرد روغن و پروتئین سویا در مزرعه نداشتند.